Kolon Kanseri Nedir?

• 14 Ocak 2021 00:54

Kolon sindirim sistemimizin bir parçası olan kalın barsakların latince genel adıdır. Kalın barsağın ilk 1,5-2 metresine kolon, ve son 15-20 cm’sine ise rektum ve anal kanal denir. Anal kanal anüste(kalın barsağın vücut dısına açılan bölümü) sonlanır.

Sindirim sistemi
Kolon kanserleri bir polip zemininde gelişirler. Bulundukları kalın barsak bölümünde küçük bir polip (hiperplastik ve adenomatöz polipler) olarak belirip büyürler . Daha sonra genetik değişiklikten dolayı oluşan kanser yapıcı genler sayesinde adenomatöz polipler bulundukları organı istila ederek kanser oluştururlar ve diğer başka organları da çeşitli yollarla istila ederler.

Kolon polipleri
Kolon kanseri icin risk faktorleri;

• 50 yas ve üzeri olmak
• Ailede kolon ve rektum kanseri hikayesi olması
• Kişinin kendisinde kolon , rektum, over, endometrium ve meme kanseri hikayesi olması
• Kolonda daha önce saptanan polip hikayesi olmasi
• Ulseratif kolit (kalin barsagin icerisindeki ulserler) yada Crohn Hastaligi hikayesi
• Bazı kalıtsal durumlar, Ailesel adenomatöz polipozis (FAP) ve Herediter Nonpolipozis Kolorektal Kanser (HNPCC; Lynch Sendromu)

Kanser şüphesi içeren şikayetler.
Aşağıdaki şikâyetler çok basit rahatsızlıklardan da kaynaklanıyor olabilir. Ancak kolon kanseri de benzer şikâyetlere neden olduğundan mutlaka doktorunuza danışmalısınız;

• Barsak hareketlerinde değişiklik
• Dışkıda kan (parlak kırmızı ya da siyah)
• İshal, kabızlık ya da başakta doluluk hissi ( tamamen boşalamama hissi)
• Normalden daha ince olan dışkılar
• Sıkça olan gaz ağrıları, şişkinlik, doluluk hissi ya da kramplar
• Sebebi bilinmeyen kilo kaybı
• Cok yorgun hissetmek
• Kusma

Aşağıdaki test ve prosedürler uygulanabilir;

• Muayene ve hasta hikayesi; Genel sağlık durumu muayenesi, ve ayrıca kişinin alışkanlıkları daha önce geçirdiği hastalıklar ve tedavileri de incelenir. Anorektal muayene yapılır.
• Kolonoskopi ; Kolonoskopi, kalın bağırsakların iç yüzeyinin bir kamera ile görüntülenerek alınan görüntülerin videoya kaydedilmesi işlemidir. Bu işlem ile aynı zamanda biyopsiler(doku örneği) alınabilir, polipler çıkarılabilir, kanamalara müdahale edilebilir, hatta erken dönem kolon kanserleri tedavi edilebilir. Alınan örnekler ve polipler, detaylı analiz ve kesin tanı için patoloji laboratuvarına incelemeye gönderilir.
• Kolonoskopi işlemi sırasında kalın bağırsaklar gaz ile şişirilir. Sedasyon yapıldığı ve işlem sonunda gaz geri alındığı için kişinin uyandığında herhangi bir problemi olmaz. Kolonoskopi, anüs ve rektum ve kolonun incelenmesi için yapılan bir tetkiktir.
• Virtual Kolonoskopi : Bilgisayarlı tomografinin seri halde kolonun resimlerini çekmesi işlemidir. Bir bilgisayar bu çekilen detaylı resimleri bir araya getirerek kolondaki polipleri ve normal olmayan bölümleri gösterir. Bu teste ayni zamanda BT kolongrafi de denilebilir. Avantajları arasında invazif bir işlem olmaması varken , biyopsi alınamaması, herhangi bir patoloji varlığında kolonoskopiye gerek duyulması ve küçük patolojileri gözden kaçırabilmesi gibi dezavantajları da vardır.

Kanser üç şekilde vücuda yayılır
Kanser, diğer doku ve organlara üç şekilde yayılır.

• Dokular ile. Kanser etrafındaki normal dokuyu işgal eder
• Lenf sistemi ile. Kanser lenf sistemine ulaşır ve lenf damarları yolu ile vücudun diğer bölümlerine yayılır
• Kan yolu ile; kanser hücreleri kılcal damarlara ulaşır ve kan ile birlikte vücudun diğer bölümlerine yayılır.

 Kolon kanserinin evreleri

TEDAVİ
Kolon kanserinin tedavisi bir ekip işidir. Bu ekip onkolog (medikal ve radyasyon onkoloğu), genel cerrah, anestezist, radyolog ve patolog’tan oluşur. Hastanın genel durumuna göre dahiliye, kardiyoloji, göğüs hastalıkları veya enfeksiyon hastalıkları uzmanları da ekibe dahil olurlar. Bu ekipteki doktorların sürekli birlikte çalışıyor olması tedavide başarıyı artıran en önemli faktörlerdendir. Kolon kanserinde, her türlü kanser çeşidinde olduğu gibi, ekibin direktörünün onkolog olması gereklidir. Cerrahi, kanser tedavisinin sadece bir parçasıdır, ancak en önemli parçasıdır. Cerrahiden önce ve sonra hastanın, tüm hayatı boyunca, onkolog ve gerektiğinde de cerrah tarafından takip edilmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda (örn. rektum kanserinde) ameliyat öncesi kemoterapi gerekebileceği gibi cerrahiye uygun olmayan kanserlerde de uzun süre hastanın kemoterapi alması gerekebilmektedir.
Cerrahi (kanseri operasyon ile vücuttan çıkarma) kolon kanserinde tedavinin en önemli parçasıdır. Cerrahi tedavinin şekli kanserin evresine ve bulunduğu bölgeye göre değişir. Cerrahi tedavi; endoskopik , laparoskopik veya açık cerrahi şeklinde yapılabilir.

KORUNMA
Kolon kanserinden korunmada aktif bir hayat sürmek, ideal kiloyu korumak, bol lifli, yeşil ve kırmızı sebzelerle beslenmek, aşırı kırmızı etten ve sosis salam gibi işlenmiş etlerden sakınmak, sigara ve alkol kullanmamak önemli yer tutar. Ailede kolon kanseri varsa çok daha dikkatli olunmalıdır.50. Yaştan itibaren 5 yılda bir kontrol kolonoskopisi önerilmektedir. Gaitada gizli kan ile bakılan tarama testleri hızlı ve çabuk sonuç verir.